Rouw en verlies bij kinderen (deel 6)

Zoals ik in mijn eerste blog al schreef, valt er heel wat te vertellen over de thema's dood, rouw en verlies. Tot slot heb ik nog een aantal tips voor je. Ook hier geldt weer, kijk wat met jou resoneert. Ik wens je tot slot heel veel succes in je rouwproces en kom je er zelf niet uit, schakel dan de hulp in van een goede therapeut.

Tips:

Voor kinderen is verhuizen (verlies van zijn vertrouwde omgeving) vaak een heftige ervaring: betrek je kind daarom in het verhuisproces, vertel en beantwoord zijn vragen maar doe geen loze beloftes. En: met beloftes kan je zijn angst niet wegnemen!

Zorg ervoor (maar dwing nooit!) dat je kind mee gaat naar de rouwkamer. Dan kan het ter plekke besluiten of het wel of niet in de kist wil kijken. Leg van te voren goed uit hoe de overleden persoon eruit ziet. Het beste is om zelf eerst even te gaan kijken: oma heeft haar bloemetjes jurk aan, ze heeft haar handen op haar buik gevouwen, opa is witter en voelt net zo koud als de binnenkant van een koelkast, hij kan niet meer bewegen en blijft dus voor altijd stil liggen etc. Wil je kind echt niet naar binnen, maak dan foto's zodat je kind later nog kan kijken als het daar behoefte aan zou krijgen.

Wanneer je kind voor het eerst een begrafenis meemaakt, dan is het belangrijk om van te voren stap voor stap uit te leggen wat er gaat gebeuren. Film of fotografeer de begrafenis zodat je kind het nog eens terug kan kijken (ook fijn voor jou).

Zorg voor een back-up die je kind goed kent en waar je op terug kan vallen als je kind de begrafenis voortijdig wil verlaten of als je eigen verdriet te groot is om je kind goed te kunnen opvangen en ondersteunen.

Moet je zelf huilen, leg dit je kind dan uit, dat maakt het begrijpelijk (“ik moet huilen omdat ik opa zo erg ga missen nu hij dood is”) maar leg ook uit dat het verdriet na een tijd minder wordt.

Natuurlijk kun je leuke dingen doen of kadootjes kopen om je kind op te beuren, maar gebruik het niet als afleidingsmanoeuvre. Verdriet moet er nu eenmaal uit, uitstellen heeft geen zin. 

Neem niet te snel aan dat je kind over zijn verdriet heen is. Je kind kan zich het ene moment heel goed voelen en lekker spelen maar op het volgende moment heel verdrietig en boos zijn (bij een kleine tegenslag, bv een puzzelstukje dat mist). Benoem zijn boosheid en verdriet, dan voelt je kind zich gezien.

Zeg geen dingen als “ga maar naar je kamer om te huilen”. Je leert hiermee je kind dat het zijn verdriet niet mag tonen en dit geeft een erg eenzaam gevoel. Troost je kind liever!

Let goed op je kind: kinderen kunnen fantasieën over schuld hebben en angsten kunnen zelfs uitgroeien tot fobieën. Stabiliteit, veiligheid, een vertrouwde leefomgeving en regelmatig een luisterend oor kunnen dit helpen voorkomen.

Wil of kan je kind zijn verdriet niet met jou delen, adviseer hem dan om er met iemand anders over te praten zoals een ouder van een vriendje, oom/tante, leerkracht). 

Kom je afspraken met je kind altijd na, zeker in een rouwperiode: hierdoor wint je kind het verloren vertrouwen in zijn omgeving terug waardoor het beter in zichzelf kan zijn en ruimte voelt om te rouwen als het dat wil.

Dwing je kind nooit tot een gesprek. Vaak komen gesprekjes op gang tijdens het boodschappen doen, knutselen of een wandeling. Of voor het slapen gaan.

Speciale dagen kunnen erg pijn doen (zoals verjaardagen, kerst, Moederdag, Vaderdag). Let daarom op zulke dagen extra op je kind en geef het steun waar het dat nodig heeft. Probeer ook op deze dagen met je kind in gesprek te gaan. En dit hoeven geen lange of zware gesprekken te worden. Laat je kind merken dat je hem ziet en er voor hem bent.

Heb je een kind met een ASS dan heb ik een checklist voor je die je kan helpen in de rouwperiode. Stuur me in dat geval even een mail.