Waarom liegt mijn kind?
Ouders benaderen me nog weleens met de opmerking dat hun kind in hun ogen regelmatig liegt. Soms liegen kinderen bewust, soms ook niet. In bepaalde gevallen kan liegen een grijs gebied zijn. We zijn vaak geneigd direct boos te worden als we erachter komen dat ons kind liegt. Van jongs af aan wordt ons immers geleerd altijd de waarheid te spreken. Merk je dat je kind regelmatig tegen je liegt, probeer dan de oorzaak is van dit liegen te achterhalen. Weet je, het kunnen er namelijk verschillenden zijn, zoals:
Leeftijdgebonden (kinderen tot een jaar of 7 zijn nog lerende wat het verschil tussen werkelijkheid en fantasie is. Daarnaast hebben nog geen zgn. intern geweten, ze beseffen nog niet als ze iets fout doen en voelen zich daarom (nog) niet schuldig.
Je kind liegt niet bewust maar hanteert een andere werkelijkheid (het ziet dingen op een andere manier als dat jij dat ziet). Dit is onschuldig en zie je weleens bij jongere kinderen.
Uitprobeergedrag (wat gebeurt er als ik lieg over iets; hier leert je kind van) of gekopieerd gedrag uit de omgeving.
Om onder bepaalde situaties uit te komen (bv geen zin hebben om af te moeten wassen).
Afzetgedrag (vanaf een jaar of 12 wil je kind niet meer alles met je delen, het maakt zich steeds meer los van jou als ouder).
Leugentje om bestwil (belofte aan een vriendinnetje of de schuld op zich nemen of gewoon een geheimpjes tussen vrienden *)).
Het vragen om aandacht, schaamte of gemakzucht.
- Onzekerheid (bang zijn iets niet te kunnen of er niet bij te horen).
- Als gevolg van hechtingsproblemen: door te liegen over grote en kleine dingen behoudt (of krijgt) je kind controle over een situatie.
Vol hoofd (het hoofd loopt over, de feiten lopen door elkaar waardoor je niet meer wat je zegt).
Pathologisch liegen (= de onbedwingbare drang hebben om te liegen, dit kan voortkomen uit een gedrag- of persoonlijkheidsstoornis).
Angsten (bv: - als overlevingsmechaniek: het gaat niet om het liegen maar om het overleven. Dit is vaak het geval bij kinderen met hechtingsproblemen.
- voor straf, voor afwijzing, voor teleurstelling (meestal van de ouders)
- om een situatie niet de baas te kunnen
- om niet aan verwachtingen te kunnen voldoen
- om weggestuurd te worden (bv bij een geadopteerd kind))
Zoals je ziet, kan je kind heel wat redenen hebben om te liegen. Maar hoe kan je nu het beste omgaan met een kind dat frequent liegt?
Creëer een
veilige omgeving voor je kind, zodat het zich veilig genoeg zal
voelen om eerlijk tegen je te zijn. Leg je kind altijd op een
rustige, niet aanvallende en niet boze, toon uit waarom je wilt dat
je kind eerlijk is. Wanneer je kind ervaart dat het niet fijn is dat
papa/mama hem niet meer vertrouwen (als gevolg van zijn leugens) zal
het dit niet als prettig ervaren. Zeg dat je liever hoort dat je kind
iets stoms heeft gedaan, dan dat het erover heeft gelogen. Als je
kind iets opgebiecht heeft, vertel dan dat je zijn eerlijkheid enorm
waardeert en hoopt dat het dit altijd zal doen. Probeer niet boos te
worden en vraag je kind zelf hoe het een bepaald probleem het beste
denkt op te kunnen lossen (jij als ouder bepaalt uiteindelijk wat er
gebeurt). En last but not least: geef zelf het goede voorbeeld.
*) geheimpjes
Ik wil even terugkomen op het thema "geheimpjes". Dit kan nogal eens "een dingetje" zijn voor zowel je kind als voor jou als ouder. Wanneer is een geheimpje nu leuk en wanneer kan het een belasting worden voor je kind? Ik hanteer samen met mijn zoontje de regel dat een geheimpje alleen maar leuk mag zijn (bv welk cadeautje ik krijg voor mijn verjaardag of dat hij ontbijt op bed voor Moederdag wil maken). Is een geheimpje niet leuk (bv als het over ruzie, diefstal, misbruik, vapen gaat) dan vraag je kind dit altijd met jou of een andere betrouwbare volwassene te delen, zoals de ouder van een vriendje, de leerkracht of een andere volwassene die je kind vertrouwt.
